ÇÀÙÈÒÀ ÄÎÁÐÎÑÎÂÅÑÒÍÎÃÎ ÏÐÈÎÁÐÅÒÀÒÅËß ÍÅÄÂÈÆÈÌÎÑÒÈ
Ïðîäîëæåíèå. Íà÷àëî ÷èòàéòå çäåñü, è çäåñü.
Õîòèòå çíàòü ïðîäîëæåíèå èñòîðèè ïðî ñóäåáíûå áèòâû çà êâàðòèðû, ïðè ïðèâàòèçàöèè êîòîðûõ áûëè âûÿâëåíû íàðóøåíèÿ?
Êàê çàùèùàòü ñâîè ïðàâà, åñëè ìóíèöèïàëüíûå âëàñòè ðåøèëè èñòðåáîâàòü ó âàñ êâàðòèðó?
Êàê íàøè ñóäû îòðåàãèðîâàëè íà ïðàêòèêó Åâðîïåéñêîãî ñóäà ïî ïðàâàì ÷åëîâåêà, êîòîðûé ñòàë íà ñòîðîíó äîáðîñîâåñòíûõ ïðèîáðåòàòåëåé?
 2017 ãîäó îäíà èç âûñîêèõ ñóäåáíûõ èíñòàíöèè Ðîññèè ñêàçàëà ÄÀ ðåøåíèþ Åâðîïåéñêîãî Ñóäà ïî ïðàâàì ÷åëîâåêà. È ýòà âûñîêàÿ èíñòàíöèÿ – Êîíñòèòóöèîííûé Ñóä ÐÔ.
Êîíñòèòóöèîííûé Ñóä ÐÔ ðàññìîòðåë æàëîáó Àíäðåÿ Äóáîâöà, îáæàëîâàâøåãî íîðìû ðîññèéñêîãî çàêîíà î äîáðîñîâåñòíîì ïðèîáðåòåíèè èìóùåñòâà, è âîò ÷òî ðåøèë ïî ïîâîäó çàùèòû äîáðîñîâåñòíîãî ïðèîáðåòàòåëÿ íåäâèæèìîñòè.
Åãî èñòîðèÿ ïîõîæà íà îñòàëüíûå. Ãðàæäàíèí Äóáîâåö â 2008 ãîäó êóïèë êâàðòèðó â ãîðîäå Ìîñêâå.
×åðåç 5 ëåò ïîñëå ïîêóïêè æèëüÿ, âñòóïèë â çàêîííóþ ñèëó ïðèãîâîð ñóäà, ñîãëàñíî êîòîðîìó ãðóïïà ëèö ïî ïîääåëüíûì äîêóìåíòàì îôîðìèëà ó íîòàðèóñà ñâèäåòåëüñòâî î ïðàâå íà íàñëåäñòâî íà ñïîðíóþ êâàðòèðó ïîñëå ïåðâîíà÷àëüíîãî ñîáñòâåííèêà êâàðòèðû – ãð.Ñîêîëîâà.
 äåéñòâèòåëüíîñòè æå ãð.Ñîêîëîâ ñêîí÷àëñÿ, íå èìåÿ íàñëåäíèêîâ.
Òî åñòü, áûëî óñòàíîâëåíî ñîâåðøåíèå ìîøåííè÷åñòâà ïðè ïðèâàòèçàöèè êâàðòèðû.
Ïîñëå âñòóïëåíèÿ â ñèëó ïðèãîâîðà, Äåïàðòàìåíò èìóùåñòâà ã.Ìîñêâû ïîäàë èñê ê âëàäåëüöó êâàðòèðû – ãð.Äóáîâöó îá èñòðåáîâàíèè êâàðòèðû èç åãî âëàäåíèÿ, è î åãî âûñåëåíèè èç êâàðòèðû.
Èñê ãîðîäà Ìîñêâû áûë óäîâëåòâîðåí ñóäîì, ïðèçíàíî ïðàâî ñîáñòâåííîñòè ã.Ìîñêâû íà êâàðòèðó, êîòîðàÿ èñòðåáîâàíà èç âëàäåíèÿ Äóáîâöà, ïîñòàíîâëåíî âûñåëèòü åãî èç êâàðòèðû.
Äåëî áûëî ïðîèãðàíî è â àïåëëÿöèîííîé, è â êàññàöèîííîé èíñòàíöèè, â òîì ÷èñëå, è â Âåðõîâíîì ñóäå…
Óäîâëåòâîðÿÿ èñêîâûå òðåáîâàíèÿ, îòêàçûâàÿ â çàùèòå äîáðîñîâåñòíîìó ïðèîáðåòàòåëþ íåäâèæèìîñòè, ñóäû ñîñëàëèñü íà òî, ÷òî êâàðòèðà ÿâëÿåòñÿ ò.í. âûìîðî÷íûì èìóùåñòâîì (êîãäà ó óìåðøåãî ÷åëîâåêà íåò íàñëåäíèêîâ, åãî èìóùåñòâî ñòàíîâèòñÿ ìóíèöèïàëüíîé ñîáñòâåííîñòüþ), âûáûëà èç âëàäåíèÿ ãîðîäà ïîìèìî åãî âîëè, â ðåçóëüòàòå ïðîòèâîïðàâíûõ äåéñòâèé ìîøåííèêîâ, è ïîäëåæèò èñòðåáîâàíèþ èç âëàäåíèÿ äîáðîñîâåñòíîãî ïðèîáðåòàòåëÿ.
Ñóäû êàê áóäòî îòêàçûâàëèñü âèäåòü ïðàêòèêó Åâðîïåéñêîãî Ñóäà ïî ïðàâàì ÷åëîâåêà, îäíîçíà÷íî ïîääåðæèâàþùóþ äîáðîñîâåñòíûõ ïðèîáðåòàòåëåé…
 æàëîáå, ïîäàííîé â Êîíñòèòóöèîííûé Ñóä, ãð.Äóáîâåö ïîñòàâèë ïîä ñîìíåíèå êîíñòèòóöèîííîñòü ï.1 ñò. 302 Ãðàæäàíñêîãî êîäåêñà ÐÔ, â òîé ìåðå, â êàêîé ýòà íîðìà çàêîíà ïîçâîëÿåò ïðîèçâîëüíî òîëêîâàòü ïîíÿòèå «äîáðîñîâåñòíûé ïðèîáðåòàòåëü», è èçûìàòü ïî èñêàì ìóíèöèïàëüíûõ âëàñòåé ó ãðàæäàí – ïîñëåäíèõ ïðèîáðåòàòåëåé íåäâèæèìîãî èìóùåñòâà.
Êîíñòèòóöèîííûé Ñóä ïðèçíàë, ÷òî ðîññèéñêîå çàêîíîäàòåëüñòâî çàùèùàåò äîáðîñîâåñòíûõ ó÷àñòíèêîâ ãðàæäàíñêîãî îáîðîòà, ïðîÿâèâøèõ ïðè çàêëþ÷åíèè ñäåëêè äîáðóþ âîëþ, ðàçóìíóþ îñìîòðèòåëüíîñòü è îñòîðîæíîñòü.
Ïðàâî ÷àñòíîé ñîáñòâåííîñòè îõðàíÿåòñÿ çàêîíîì, è íå ìîæåò áûòü èíòåðïðåòèðîâàíî êàê ïîçâîëÿþùåå èãíîðèðîâàòü çàêîííûå èíòåðåñû ïðèîáðåòàòåëÿ æèëîãî ïîìåùåíèÿ.
Çàïèñü â Åäèíîì ðååñòðå ïðàâ íà íåäâèæèìîñòü î ïðàâå ñîáñòâåííîñòè ïðîäàâöà – ýòî åùå ÍÅ áåññïîðíîå äîêàçàòåëüñòâî äîáðîñîâåñòíîñòè ïðèîáðåòàòåëÿ.
Ñóäû ïðè ðàññìîòðåíèè òàêèõ äåë, ïðè âûÿñíåíèè ïðåäåëîâ çàùèòû äîáðîñîâåñòíîãî ïðèîáðåòàòåëÿ íåäâèæèìîñòè, äîëæíû âûÿñíÿòü:
- Áûëà ëè ïðîÿâëåíà ãðàæäàíèíîì ðàçóìíàÿ îñìîòðèòåëüíîñòü ïðè çàêëþ÷åíèè ñäåëêè?
- Êàêèå èìåííî ìåðû ïðåäïðèíÿë ãðàæäàíèí, ÷òîáû âûÿñíèòü, èìåë ëè ïðàâî ïðîäàâåö îò÷óæäàòü èìóùåñòâî?
- Îñìîòðåë ëè ãðàæäàíèí æèëîå ïîìåùåíèÿ äî åãî ïðèîáðåòåíèÿ? Îçíàêîìèëñÿ ëè îí ñî âñåìè ïðàâîóñòàíàâëèâàþùèìè äîêóìåíòàìè?
Òî åñòü, ïîêóïàòåëü äîëæåí ïðèçíàâàòüñÿ äîáðîñîâåñòíûì ïðèîáðåòàòåëåì, åñëè òîëüêî åñëè ñ î÷åâèäíîñòüþ íå ñëåäóåò, ÷òî îí çíàë îá îòñóòñòâèè ó ïðîäàâöà ïðàâà ðàñïîðÿæàòüñÿ èìóùåñòâîì èëè íå ïðîÿâèë äîëæíîé ðàçóìíîé îñòîðîæíîñòè è îñìîòðèòåëüíîñòè, ïðîÿâèâ êîòîðûå, îí áû óçíàë, ÷òî ïðîäàâåö èìóùåñòâà íå èìååò ïðàâà ýòèì èìóùåñòâîì ðàñïîðÿæàòüñÿ.
 ñâÿçè ñ ÷åì, âîçíèêàåò ðåçîííûé âîïðîñ, à ïî÷åìó, íà êàêîì îñíîâàíèè, ãîñóäàðñòâî ïåðåêëàäûâàåò íà ãðàæäàí ðèñêè íåíàäëåæàùåé ïðîâåðêè äîêóìåíòîâ ñâîèìè æå ãîñóäàðñòâåííûìè îðãàíàìè è äîëæíîñòíûìè ëèöàìè äîêóìåíòîâ, ïðåäñòàâëåííûõ äëÿ ïðèâàòèçàöèè æèëüÿ?
Ïî÷åìó ãîñóäàðñòâî ñíà÷àëà ðåãèñòðèðóåò ïðàâî ñîáñòâåííîñòè íà îñíîâàíèè ïðèâàòèçàöèè, à ïîòîì ýòó æå ñäåëêó ïðèâàòèçàöèè íà÷èíàåò îñïàðèâàòü?
È íà êàêîì îñíîâàíèè ìóíèöèïàëüíîå îáðàçîâàíèå îñóùåñòâëÿåò çàùèòó ñâîèõ èìóùåñòâåííûõ èíòåðåñîâ çà ñ÷åò óùåìëåíèÿ ïðàâ ãðàæäàí – äîáðîñîâåñòíûõ ïðèîáðåòàòåëåé? Êîòîðûå ÂÎÇÌÅÇÄÍÎ ïðèîáðåëè æèëüå? Êîòîðûå ÏÎËÀÃÀËÈÑÜ íà èíôîðìàöèþ èç Åäèíîãî ðååñòðà ïðàâ íà íåäâèæèìîñòü?
Âåäü èíòåðåñ ìóíèöèïàëüíîãî îáðàçîâàíèÿ, êîòîðîå èñòðåáóåò æèëîå ïîìåùåíèå äëÿ âêëþ÷åíèÿ åãî â ìóíèöèïàëüíûé æèëèùíûé ôîíä äëÿ ïðåäîñòàâëåíèÿ î÷åðåäíèêàì ñîöèàëüíîãî æèëüÿ, ñóùåñòâåííî îòëè÷àåòñÿ îò èíòåðåñà êîíêðåòíîãî ñîáñòâåííèêà-ãðàæäàíèíà.
È åñëè ìóíèöèïàëüíîå îáðàçîâàíèå ïîëó÷àåò â ñâîé àêòèâ äîïîëíèòåëüíîå æèëîå ïîìåùåíèå, òî âûñåëåííûé èç êâàðòèðû ãðàæäàíèí íå òîëüêî ëèøàåòñÿ ñîáñòâåííîñòè (à èíîãäà, è âñåõ ñâîèõ íàêîïëåíèé, ïîòðà÷åííûõ íà åãî ïîêóïêó), íî è ôàêòè÷åñêè ñòàíîâèòñÿ áåçäîìíûì!
Ïðåäñòàâüòå, âû ïîêóïàåòå æèëîå ïîìåùåíèå. Çàòåì âû ðåãèñòðèðóåò ñâîå ïðàâî ñîáñòâåííîñòè â óïîëíîìî÷åííûõ ãîñóäàðñòâåííûõ îðãàíàõ - Ðîñðååñòðå.
Òî åñòü, ãîñóäàðñòâî ïîäòâåðæäàåò, ÷òî ñäåëêà - çàêîííàÿ, è âû òåïåðü – ñîáñòâåííèê æèëîãî ïîìåùåíèÿ.
Ïîýòîìó, êàê ìèíèìóì, íåëîãè÷íî ÷åðåç êàêîå-òî âðåìÿ òîìó æå ãîñóäàðñòâó ïîäàâàòü èñê îá èñòðåáîâàíèè ýòîé æå êâàðòèðû èç âëàäåíèÿ ãðàæäàíèíà, ïðàâî ñîáñòâåííîñòè êîòîðîãî áûëî èì æå è çàðåãèñòðèðîâàíî. È, êàê ìàêñèìóì, ýòî ïðîòèâîïðàâíî.
Ïîëó÷àåòñÿ, ñ îäíîé ñòîðîíû, ãîñóäàðñòâî ïîäòâåðæäàåò çàêîííîñòü ñäåëêè è ïðàâà ñîáñòâåííîñòè, êîãäà ðåãèñòðèðóåò èõ â Ðîñðååñòðå. À ñ äðóãîé ñòîðîíû, ãîñóäàðñòâî æå è îòáèðàåò ýòó ñîáñòâåííîñòü ó ãðàæäàí.
 èòîãå Êîíñòèòóöèîííûé Ñóä ïîñòàíîâèë, ÷òî ÍÅÄÎÏÓÑÒÈÌÎ èñòðåáîâàòü æèëîå ïîìåùåíèå èç âëàäåíèÿ ãðàæäàíèíà, êîòîðûé:
1) ïðèîáðåë æèëüå âîçìåçäíî, è
2) ïîëàãàëñÿ íà äàííûå Åäèíîãî ðååñòðà ïðàâ íà íåäâèæèìîñòü,
åñëè ñàìî ìóíèöèïàëüíîå îáðàçîâàíèå íå ïðåäïðèíÿëî ñâîåâðåìåííûõ ìåð ïî óñòàíîâëåíèþ è íàäëåæàùåìó îôîðìëåíèþ ñâîåãî ïðàâà íà âûìîðî÷íîå èìóùåñòâî.
Íî è ìíåíèÿ Êîíñòèòóöèîííîãî Ñóäà îêàçàëîñü íå âñåãäà äîñòàòî÷íî, ÷òîáû ñóäû îáùåé þðèñäèêöèè íà÷àëè åå ïðèìåíÿòü ïðè ðàññìîòðåíèè êîíêðåòíûõ äåë.
Äëÿ òîãî, ÷òîáû òàêàÿ ïðàêòèêà ñòàëà ïîâñåìåñòíîé, âåðîÿòíî, íóæíî, ÷òîáû âûñêàçàëñÿ è Âåðõîâíûé Ñóä…
Î òîì, ÷òî æå ñêàçàë Âåðõîâíûé Ñóä î çàùèòå äîáðîñîâåñòíîãî ïðèîáðåòàòåëÿ íåäâèæèìîñòè – ÷èòàéòå çäåñü!